Drones

31 januari 2022

In de huidige tijd zie je steeds vaker drones in de lucht vliegen. Er zijn steeds meer particulieren die een drone hebben om hobbymatig mee te vliegen, maar ook bedrijfsmatig worden drones steeds meer gebruikt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan filmopnames die met behulp van een drone worden gemaakt tijdens festivals. En in het kader van de handhaving van de openbare orde wordt ook steeds meer gebruik gemaakt van drones.

Het gebruik van drones biedt mogelijkheden, maar levert ook risico’s op. Zo kan het recht op privacy geschonden worden omdat veel drones zijn uitgerust met een camera. Ook kan een drone schade toebrengen aan personen of zaken. In 2017 deed JHS-student Koen Post in opdracht van het lectoraat Recht & Digitale Technologie onderzoek naar de aansprakelijkheidsaspecten van drones. Ook schreef Noortje Lavrijssen als lid van de kenniskring een tijdschriftartikel met de titel 'Civielrechtelijke aansprakelijkheid voor schade veroorzaakt door recreatieve drones in Nederland'. Dit artikel is gepubliceerd in het tijdschrift Computerrecht in 2018 (Computerrecht 2018/3). In deze bijdrage wordt geconstateerd dat het bewijs in aansprakelijkheidsrecht een uitdaging kan zijn, omdat niet altijd duidelijk is wie de drone bestuurde toen er schade werd veroorzaakt en wordt gepleit voor de invoer van een registratiesysteem voor drones, zoals ook in de Verenigde Staten wordt gebruikt. Ook vluchtroutes zouden geregistreerd moeten worden zodat nagegaan kan worden waar een drone op een bepaald tijdstip was.

In 2017 gingen nog twee studenten van de Juridische Hogeschool aan de slag met een afstudeeronderzoek rondom drones in opdracht van het lectoraat Recht & Digitale Technologie. Daarbij stond de inzet van drones door deurwaarders in het kader van beslaglegging centraal. Annet Voets onderzocht de voorwaarden waaraan een deurwaarder moet voldoen om een drone beroepsmatig de lucht in te mogen laten gaan. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de benodigde vergunningen en opleiding. Josje Mathijssen keek naar de mogelijkheden en onmogelijkheden van drones gelet op de privacywetgeving. Naar aanleiding van hun onderzoeksresultaten schreef Noortje Lavrijssen samen met Annet en Josje een tijdschriftartikel genaamd “Beslag met behulp van een drone: enkele aandachtspunten”. Dit artikel is gepubliceerd in het Tijdschrift Vervoer & Recht, 2018-3. Daarin concluderen zij dat een deurwaarder per situatie moet bekijken of beslaglegging door middel van een drone zinvol is. Biedt de schuldenaar weinig verhaal, dan is het niet verstandig om beslag te leggen met behulp van een drone omdat de kosten daarvan simpelweg te hoog zijn. Ook moet de deurwaarder ervoor zorgen dat de privacyschending zo klein mogelijk is. Als beslaglegging zonder drone mogelijk is, dan geniet dat de voorkeur. Verder bevelen zij aan dat er landelijke afspraken worden gemaakt tussen deurwaarders onderling rondom het gebruik van drones in het kader van beslaglegging, bijvoorbeeld door samen af te spreken dat de drone die wordt gebruikt in het kader van beslaglegging een bepaalde kleur heeft. Dit soort afspraken zouden dan ook kenbaar moeten worden gemaakt aan de Nederlandse samenleving. Door een standaard kleur voor drones waarmee beslag wordt gelegd af te spreken, is voor omstanders duidelijk met welk doel zo’n drone in de omgeving rondvliegt.

In 2020 deed JHS-student Patricia Murad onderzoek naar de nieuwe dronewetgeving op Europees niveau die binnenkort zal gelden. Deze Europese dronewetgeving bevat regels die relevant zijn voor de verkopers én gebruikers van drones en heeft tot doel om de veiligheid in de lucht te vergroten en om de privacy van burgers zo goed mogelijk te waarborgen. Op grond van deze nieuwe wetgeving worden drie verschillende categorieën van vluchtuitvoeringen onderscheiden. In welke categorie de drone valt, wordt bepaald aan de hand van het risiconiveau. Daarbij speelt onder andere het gewicht van de drone een rol, en de vraag of er boven mensen wordt gevlogen. Hoe groter het risico, hoe strenger de eisen die gelden.

Bent u werkzaam in de praktijk en heeft u een interessante juridische vraag rondom drones of andere nieuwe technologieën die impact hebben op onze maatschappij, stuur dan een e-mail naar n.lavrijssen@fontys.nl. We kijken graag met u naar de mogelijkheden om een onderzoeksproject rondom deze vraag te starten.

Ben je student aan de Juridische Hogeschool en heb je nog een leuk idee voor een afstudeeropdracht met betrekking tot drones? Stuur dan een e-mail naar n.lavrijssen@fontys.nl. Misschien zijn er wel mogelijkheden om binnen het lectoraat Recht & Digitale Technologie af te studeren.